در کلمه ۲۱۱ هزار و یک کلمه علامه حسن زاده املی در وسعت قلب انسان کامل که بسان رود نیل است آمده است :

قلبى که جامع همه اسماء حسنى و مظهر جمیع صفات علیاست آن قلب انسان کامل است که به اقتضاى ذاتى و تکوینى هر اسمى باذن الله تعالى اسمى و رسمى و حکمى فراترى دارد و زبان دانان وى را به اسامى مختلف خوانند:

من جمله جبرئیلش مى گویند که از عالم حقایق و دقایق خبر مى دهد.
میکائیلش مى گویند که از معارف و مکارم به طالبان رزق بخش است .
اسرافیلش مى گویند که از معاد و بازگشت مریدان را آگاه مى فرماید.
عزرائیلش مى گویند که قتل نفس اماره مریدان مى نماید.
آدمش مى گویند زیرا که معلم طالبان راه هدایت است .
نوحش مى گویند براى آنکه نجات دهنده از طوفان بلاست .
ابراهیمش مى گویند زیرا که از نار هستى گذشته و نمرود خواهش را کشته و خلیل حضرت حق جل شاءنه گشته است …

 در ادامه دارد که به لحاظ گوناگون او را موسى ، خضر، الیاس ، لقمان ، افلاطون ، سلیمان ، عیسى ، مهدى و هادى ، اسکندر، سیمرغ ، سواد اعظم و بحر محیط، یوسف ، آفتاب ، ابر و سحاب ، ترسا، مرآت و آینه ، نامند. که هر یک از حقایق جدولى از جداول آن دریاى انسان کامل اند که همانند رود نیل است و همه از این بحر عظیم آب حیات و کمال طلب مى کنند.

شرح دفتر دل حضرت استاد صمدی آملی