عارف میتواند از اول به آخر پی ببرد

اگر عارف بود مرد تمامى   تواند خود به هر حد و مقامى
بباطن بنگرد از صقع ظاهر   ز اول پى برد تا عمق آخر

هر مرتبه اى از وجود در قوس نزول متن ما بعدش مى باشد و شرح ما قبل خود است . لذا از ماقبلش نسبت به او تعبیر به قضا و متن و جمع مى شود و از این مرتبه ما بعد آن ماقبل ، تعبیر به قدر و شرح و فرق و تفصیل مى گردد، چه اینکه همین مرتبه براى بعدش متن و قضاء است و آن نیز شرح و قدر این است ، و عارف بالله که مظهر ((یا من لا یشغله شان عن شاءن )) اوست ، در هر مرتبه اى واقع گردد هم ما قبل آن را مى خواند و هم مابعد آن را، لذا فرمودند که شما اینجا را که ظاهرند بنگرید و چون آیات و نردبان صعود به آن باطن اند، و بالا بروید.

انسانهاى کامل که عالمان به غیب اند، از همین مسیر رفته اند و لذا علم به غیب زیر سر انزالى بودن موجودات است و چون ترتیب وجودى است که هر مرتبه اى هم از قبلش حکایت دارد و هم بر بعدش دلالت ، لذا آنها در هر مرتبه اى هم قبل آن را مى خوانند و هم بعدش را. لذا از صقع و ناحیه ظاهر مى توانند به باطن آن بنگرند چه اینکه در قوس صعود وقتى نظر به اول هر موجودى بیاندازند تا آخر او را مى خوانند. لذا در آیات قرآن ما با حذف مضاف همراه نیستیم . مثلا ((و اسئل القریه )) نیاز به تقدیر ((اهل )) ندارد بلکه به حقیقت از خود قریه سوال شود زیرا که این ظاهر از باطن گسیخته و جدا نیست . فتدبر.
لذا اکملین را در همه عوالم سیر است .

از این لطیفه سبحانى تدبر نما در واقعه بوسیدن دستان مبارک حضرت قمر بنى هاشم ابوالفضل العباس بعد از تولد، که قنداقه حضرتش را به نزد جناب مولى آوردند حضرت امیر به دستان وى بوسه زده است براى اینکه از اول تا آخر مسائل او را آگاهى دارد.
مولایم در این مقام فرمود: ((چهار امام معصوم و حجت خدا علیهم السلام به دستهاى جناب ابوالفضل العباس بوسه زده اند که اولین آنها امام امیر المؤ منین (علیه السلام ) بود و سپس امام مجتبى (علیه السلام ) و نیز امام سیدالشهداء و امام زین العابدین (علیهما السلام ) بر آن دستان بوسه زده اند که حقیقتا جا داشت )). یا کاشف الکرب عن وجه الحسین (علیه السلام )، اکشف کربى بحق اخیک الحسین (علیه السلام ).

منبع:جلد دوم شرح دفتر دل-شارح:استاد صمدی آملی