رساله انه الحق
رساله انه الحق
کلمه مبارکه حق , چه در قرآن مجید و روایات صادره از اهل بیت عصمت و طهارت و چه در کتب و رسایل اصول معارف و فروع احکام و چه در کتب قدما , از مشایخ اساطین قبل از اسلام لفظى ریشه دار است .
کلمه مبارکه حق , چه در قرآن مجید و روایات صادره از اهل بیت عصمت و طهارت و چه در کتب و رسایل اصول معارف و فروع احکام و چه در کتب قدما , از مشایخ اساطین قبل از اسلام لفظى ریشه دار است . بدین جهت استاد حسن زاده بر آن شدند که چندین بار در باره حق رساله اى بنگارند , ولى هر بار نا تمام ماند , تا اینکه حضرت علامه طباطبایى صاحب تفسیر قیم المیزان رضوان الله تعالى علیه به روضه رضوان ارتحال کردند . لذا از استاد راجع به یادنامه آن جناب درخواست شد مقاله یا رساله اى بنویسند . معظم له وعده کردند مرقومه هایى را که در باره حق نگاشته اند , گرد آورده و آنها را همراه با بعضى از اضافات به صورت رساله اى به پیشگاه ارباب فضیلیت تقدیم دارند . که به فضل خداوند این امر تحقق یافت و رساله به نام میمون و مبارک (( انه الحق )) مزین شد .
این رساله همان طورى که خود استاد در به دو آن آورده اند , حاوى مطالبى در بعضى از امهات و عیون مسائل معارف علمى و عملى سایر بین اهل تحقیق ( اهل عرفان ) و اهل نظر ( متأخرین از حکماى مشاء ) حول دو محور , اول حق , دوم نفس , است که عبارتند از :
الف فرق میان موضوع علم اهل تحقیق و موضع فن اهل نظر .
ب بحث حق از نظرى ناظر به تبکیت سوفسطایى است .
ج معانى حق .
د حق تعالى انیت محض است به بیان اهل تحقیق و اهل نظر .
ه تشکیک وجود از دیدگاه فریقین .
حق تعالى صمد حق است .
ز وحدانیت حق .
ح سبق بالحق .
ط مرتبه در لسان فریقین .
ى تمیز محیط از محاط .
یا انسان را شأنیتى است که تواند عاقل موجودات گردد .
یب طرق اقتناى معارف .
یج نفس ناطقه انسانى و شئون و اطوار وجودیه او .
ید نفس ناطقه انسانى را مقام فوق تجرد است .
یه معرفت نفس .
استاد خاطر نشان مى سازند , ضمن بیان مطالب یاد شده به ذکر آیات و روایات تبرک جسته و به کلمات اساطین فریقین تمسک نموده اند و نیز به طایفه اى از نکات ذوقیه و لطائف حکمیه اشاراتى کرده اند .
شایان توجه است که در یکى از شبهایى که استاد به ترقیم رساله یاد شده مشغول بوده اند , براى ایشان واقعه اى خوش و شیرین رخ داده که مشروح آن را از کتاب هزار و یک کلمه نقل مى کنیم .
(( کلمه ۱۶ – در مبارک سحر لیله چهارشنبه ۱۷ ربیع المولود ۱۴۰۲ هجرى قمرى مطابق ۲۳ دى ماه ۱۳۶۰ هجرى شمسى , شب فرخنده میلاد خاتم انبیاء صلى الله علیه و آله و وصى او صادق آل محمد صلوات الله علیهم که مصادف با شب شصتم از ارتحال حضرت استادم علامه طباطبایى , صاحب تفسیر المیزان بود به ترقیم رساله انه الحق به عنوان یادنامه آن جناب اشتغال داشتم . ناگهان مثال مبارکش با سیماى نورانى حاکى از سیماهم فى وجوههم من اثر السجود برایم متمثل شد . فتمثل لنا بشرا سویا , و با لهجه اى شیرین و دلنشین از طیب طویت و حسن سیرت و سریرتم بدین عبارت بشارتم داد : ( تو نیکو صورت و نیکو سیرت و نیکو سریرتى ) . تا چند
لحظه اى در حضور انورش مشرف بودم رضوان الله تعالى علیه و افاض علینا من برکات انفاسه النفیسه .
این رساله براى اولین بار در سال ۱۳۶۱ , در مجموعه اى تحت عنوان یادنامه علامه طباطبایى توسط انتشارات شفق و اخیرا به صورت مستقل توسط انتشارات قیام طبع و منتشر شد .
منبع:مرورى بر آثار و تألیفات استاد فرزانه حضرت آیت الله علامه حسن حسن زاده آملى[ دامت معالیه]
پاسخها