ذکر در ابتدا و انتهای سیر و سلوک

در اول ذکر آرد انس با یار   در آخر ذکر از انس است و دیدار 

معنى ذکر یعنى به یاد خدا بودن است و قلب سالک صادق هم بر اثر مداومت در حضور و انصراف فکر به قدس جبروت و دوام ذکر حق ، به نطق مى آید و این ذکر موجب انس با حق مى گردد، که این قسم ذکر یعنى به یاد حق بودن انس آور است . وقتى انس با حق پیدا شد سالک بر اساس این انسش او را ناز مى کند همانند اینکه شما اگر با فردى ماءنوس مى شوید بدین نحو که اول دیگران او را به شما معرفى مى کنند و شما به یاد او مى افتید تا او را مى یابید و با او ماءنوس مى شوید؛ بعد از اینکه با او انس یافتید، از آن به بعد هر وقت به یاد او مى افتید و آثار او را مى بینید او را یاد مى کنید و حرف او را مى زنید و آن انس موجب مى شود که آثار وجودى او را ناز کنید و دائما به یاد او باشید قهرا چون با او ماءنوس شدید او را دوست دارید و نازش مى کنید، در این اینجا هم اول به یاد او ذاکر مى شوید و هى پرس پرسان که آب کجاست . سپس با او آشنا مى شوید و انس مى گیرید و دوباره آن انس باعث مى شود که دائما به یاد باشید و وى و آثار وجودى او را ناز کنید. لذا هر کسى که با حق انس دارد آثار او را هم دوست دارد و به همین جهت همه کلمات نظام هستى که آثار حق اند را نیز دوست دارد، و با آثار او هم زمزمه و سوز و آه دارد.
هر سالکى باید به نظام هستى و همه کلمات وجودى آن به دید محبت و دلسوزى بنگرد که همه مخلوق حق و مظاهر ظهورى هو الاول و الاخر و الظاهر و الباطن اند لذا معنى ندارد که کسى بگوید دوستدار حق است ولى مخلوق او را دوست نداشته باشد. فتدبر.
در بیت ۸۱ قصیده تائیه آمده است :

و فى الذکر انسى ثم فى الانس ذکره   تسلسل ذاک الدور یومى و لیلتى