اهل وحدت و مساله حلول

معاذ الله ز پندار فضولى   بخوانى اهل وحدت را حلولى 

مراد از ((اهل وحدت )) همان قائلین به وحدت شخصى وجود است که حق تعالى را واحد به وحدت حقه حقیقیه صمدیه ذاتیه مى دانند، که از آن به وحدت شخصیه صمدیه ، وحدت قدسیه ازلیه ، وحدت جمعیه اولیه ، وحدت او در حضرت باطنیه ، وحدت او در کونیه مظهریه ؛ نیز تعبیر مى کنند.
در قصیده ینبوع الحیاه دیوان آمده است :

فتوحیده الحق الحقیقى ناطق   بوحدته الشخصیه الصمدیه
بوحدته القدسیه الازلیه   بوحدته الجمعید الاولیه
بوحدته فى حضره باطنیه   بوحدته الکونیه المظهریه
تجلى على الافاق و الانفس معا   فلیست سوى آیاته المستنیره
و توحیده اءفنى الذوات براءسها   و فى المحق طمس ثم محو برتبه
اذا لم یکن غیر الوجود فمن سواه   فلیس سواى نور الوجود ببقعه

اوست و آیا و شئونات او، و غیرى در کار نیست تا لازم آید که حق در او حلول کند یا با او متحد گردد.

منبع: باب هجدهم دفتر دل-شارح:استاد صمدی آملی