مرحوم زین العابدین شیروانى در کتاب ((بستان السیاحه )) در ذکر آن جناب گوید:

((حضرت واهب العطایا آن حضرت را مانند یحیى (علیه السلام ) در حال طفولیت حکمت عطا فرمود، و در صغر سن امام انام گردانید، و بسان عیسى بن مریم (علیه السلام ) در وقت صباوت به مرتبه ارجمند رسانید. عجب است از اشخاصى که قائل اند بر این که خواجه خضر و الیاس از انبیاء، و شیطان و دجال از اعداء در قید حیاتند، و انکار دارند وجود ذیجود صاحب الزمان را، و حال آنکه آن حضرت افضل است از انبیاء سلف ، و اوست ولد صاحب نبوت مطلقه و ولایت کلیه )).
باب دوم ((کمال الدین )) در امر غیبت جناب ادریس است و حدیث آن از حضرت امام باقر (علیه السلام ) نقل شده است که غیبت و ظهور آن حضرت از کارهاى حیرت آور الهى است ، در قرآن ادریس و الیاس آمده است که ادریس نبى و الیاس رسول است . و اذکر فى الکتاب ادریس انه کان صدیقا نبیا (مریم /۵۸) ((و ان الیاس لمن المرسلین )) (صافات /۱۳۳.)
در روایات عدیده آمده که الیاس همان ادریس است و جناب شیخ اکبر نیز فص چهارم فصوصش را ((فص ادریسى )) و بیست و دوم آن را ((فص الیاسى )) عنوان کرد که عنوان اول مناسب با حال او قبل از ظهور است ، و عنوان دومى مناسب با حال او بعد از ظهور است .
شیخ در چند جاى فصوص تصریح کرد که الیاس همان ادریس است و اثبات ظهور شخص واحد در دو صورت مى نماید که ظهور ادریس در صورت الیاس با بقاء اول به حال خود بدون اینکه نسخ و فسخ لازم آید. و مراد از دو نشاءه در کلام او نشاءه نبوت و نشاءه رسالت است .
نتیجه سخن این که امر ادریس (علیه السلام ) و حضرت بقیه الله قائم آل محمد (صلى الله علیه و آله و سلم ) در عالم انسان کامل که به فضل الهى صاحب اعدل امزجه است ، و موید به روح القدس و جامع حقایق و رقایق اسماى حسناى الهى مى باشد، به وفق موازین عقلى و علمى است و استبعاد و استیحاش در این گونه مسائل نصیب عوام است که از عالم انسانى بى خبرند خواه به علوم طبیعى و مادر و رسمى دستى داشته باشند و خواه نداشته باشند.
در باب هشتم کمال الدین بعد از نقل تطهیر نمودن داود نبى (علیه السلام ) زمین را از جالوت و جنودش فرمود: و انزل الله تبارک و تعالى علیه الزبور، و علمه صنعه الحدید فلینه له ، و امر الجبال و الطیران تسبح معه ، و اعطاه صوتاءلم یسمع بمثله حسنا، و اعطاه قوه فى العباده ، و اقامه فى بنى اسرائیل نبیا، و هکذا یکون سبیل القائم (علیه السلام ) له علم اذا حان وقت خروجه انتشر ذلک العلم من نفسه و انطقه الله عزوجل فنادا اخرجه یا ولى الله فاقتل اعداء الله ؛ و له سیف مغمد اذا حان وقت خروجه اقتلع ذلک السیف من غمده و انطقه الله عزوجل فناداه السیف اخرجه یا ولى الله فلا یحل لک ان تقعد عن اعداء الله فیخرج (علیه السلام ) و یقتل اعداء الله حیث ثقفهم ، و یقیم حدود الله و یحکم بحکم الله عزوجل .
فصوص الحکم در بست و هفت فص به نام بیست و هفت نفر است که از آن بیست و پنج نفر مذکور در قرآن حضرت الیسع و ذى الکفل را نیاورده است و فصوص بیست هفتگانه آن ، بیست و سه تن باقى انبیاى مذکور در قرآن به علاوه شیت و عزیر و لقمان و خالد مى باشد و شیخ را در تسمیه فصوص به نام هر یک آنان و در ترتیب فصوص غرضى عرفانى در مقامات رفیع انسانى نوعى دراکوار و ادوار است نه ترجمان شخصى خاصى در هر فص ، که امکان دارد انسانى مثلا عیسوى مشرب یا موسوى مشرب شود هر چند حائز رتبه نبوت تشریعى نمى تواند باشد، چنانکه حضرت بقیه الله قائم آل محمد ارواحنا فداه حائز درجه نبوت نیست ولکن واجد اسماى کمالیه آن کلمات کامله الهى مى باشد.
حسن یوسف دم عیسى ید بیضا دارى   آن چه خوبان همه دارند تو تنها دارى
بقیه الله خیر لکم ان کنتم مومنین (هود /۸۷) از امام به حق ناطق ، کشاف حقایق جعفر الصادق (علیه السلام ) منقول است که چون حضرت قائم ظاهر شود پشت بر دیوار خانه کعبه نهد و سیصد و سیزده مرد بر او جمع گردند و اول کلامى که به آن ناطق گردد این آیه خواهد بود: بقیه الله خیر لکم ان کنتم مومنین . (نهج الولایه از یازده رساله فارسى ) (در وجه مشابهت حضرت بقیه الله به انبیاء عظام به کمال الدین صدوق و دیگر کتب در مورد حضرت قائم مراجعه گردد.)

منبع:جلد دوم شرح دفتر دل-شارح:استاد صمدی آملی