کد ثبت علمی:۴۳۱-۶۱۰-۳۴۹۰۴۰۴۰۱۷-۱۶۸۰

آن که در کار حواس و عقل بیندیشد هر یک  را جاسوسى در حفظ و بقاى شخص مى یابد ، مثلا شخص غذا مى خواهد ، باصره دیدبانى مى کند و تمیز میان غذا و جز آن مى دهد ، با بار دادن باصره ، همین که دست  بدان رسید لامسه بار نمى دهد که داغ است  ، غذاى دیگر را بار داده است  که معتدل است  ، تا خواهد به دهان برساند جاسوس دیگر به نام شامه دربان است  و اجازه نمى دهد که بدبو است  ، غذاى دیگر را اجازه داده است  که بوى مناسب  دارد ، تا بدهان گذاشت  در آنجا جاسوس دیگر به نام ذائقه نشسته است  ، و اجازه نمى دهد که بسیار تلخ است  ، غذاى دیگر را اجازه داد که شایسته است  ، اگر حیوان باشد مى خورد ، اما اگر انسان باشد یک  جاسوس دیگر غیبى بنام عقل دارد و مى گوید :

هیچ یک  از آن جاسوسها در کار خود خیانت  نکرده اند که اجازه داده اند ، این غذا براى تن گوارا است  ، ولکن تو انسانى ، شیئیت  تو صورت  فعلیتى و حقیقتى به نام روح است  که این کالبد سایه اى از آن است  ، و این جواسیس همه سد نه او و از شئون اویند ، این غذا شبهه ناک  است  ، غصبى است  ، مال یتیم است  ، زنهار و دو صد زنها نخورد که براى روحت  ناگوار است  ، این غذاى حرام با آن چنان کند که هزاران بار به توان هزاران بار بدتر از خوراک  نامناسب  با تن .

منبع:صد کلمه در معرفت نفس علامه حسن زاده آملی ؛ کلمه ۸۳