تا با اصل خود انس نگرفتى انسان نیستى. انسان چون با اصل خود انس گرفت آن میشود. تا گم نشدى چیزى در تو پیدا نشود. تا بیننده و گیرنده نشدى انسان نشدى. تا محجوبى دعوى دوستى مکن که سر دوست بر دوست مستور نیست. تا بارت را ننهى بار نیابى. قرآن کتبى صورت کتبیه انسان کامل است و قرآن عینى صورت عینیه حقیقت وى. قرآن معاد انسانست تدبر کن تا برسى‏ أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى‏ قُلُوبٍ أَقْفالُها (محمد ۲۵) وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَهٌ لِلْمُؤْمِنِینَ‏ (الاسراء ۸۳). لیله قرب لیله معراج است و همان لیله الوصال است و اگر گویى لیله القدر است روا است. در راه تحصیل ساعى باش و در تزکیت نفس جدى تا لا کلوا من فوقهم و من تحت ارجلهم در تو صادق آید، لاکلوا من فوقهم لدنى است و من تحت ارجلهم کسبى. جز انفس عمل است‏ وَ لا تُجْزَوْنَ إِلَّا ما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ‏ (یس ۵۴). قیامت با تو است نه در آخر طولى زمانى رسول صلى الله علیه و آله و سلم به قیس بن عاصم فرمود، ان مع الدنیا آخره.

      (حدیث قیس در اول امالى ابن بابویه و ج ۱ محاضرات محیى- الدین عربى ص ۳۶۵ ط مصر). پس بکارى مشغول باش که تو را بکار آید، خنک آنکه در ورطه من کیستم افتاد. با اینکه مسافت اسفل سافلین تا اعلى علیین بمراتب بیش از زمین تا آسمانست حد سقوط از این به آن کمتر از یک آن است. سحر وقت سیر و بین الطلوعین حین صید است. ذکر و فکر دو جناح عنقاى قلب در طیران بسماى معرفت‏اند و ذکر و فکر از زبان و سر تست، در اشعار بابا افضل مرقى کاشانى آمده است:

راه ازل و ابد زبان و سر تست

و ان در که کسى نسفت در کشور تست

چیزى چه طلب کنى که گم کرده نه اى

از خود بطلب که نقد تو در بر تست

داستان اسکندر و دستور نقاشى دادن و نقاشان چین و ختن احضار شدن است که پرده‏اى آویختند و رنگهاى مختلف ریختند، نقاشان ختن نقوش زیبا طرح کردند و هنر بخرج دادند، ولى استادان چینى در مدت یکسال دیوار مقابل را صیقل مى‏زدند، پس از آنکه پرده برداشته شد آنچه نقاشیهاى زیبا بود که در نتیجه زحمات طاقت ‏فرساى یکساله حاصل شده بود در دیوار مقابل به بهترین صورت مینمود.

منبع : هزار و یک نکته ؛ علامه حسن زاده آملی