بیان شیوای مرحوم آخوند درباره عدم مخالفت قرآن و عرفان و برهان

بیان شیوای مرحوم آخوند درباره عدم مخالفت قرآن و عرفان و برهان

کد ثبت علمی:۱۳۶۲-۶۱۰-۳۴۹۰۴۰۴۰۱۷-۲۶۰۲

آن که صدر المتالهین در دامن گفتار بالا فرمود سخنى سخت استوار است , و آن را در نزد آن کس که وادى تحقیق را سپرى کرده است قدر و قیمت بسیار است . و گرامیتر از آن این که افاده فرموده :
((مبادا به بینش کوتاهت گمان برى که مقاصد و اصطلاحات و کلمات مرموز اکابر اهل عرفان , خالى از برهان و از قبیل گزافهاى تخمینى و تخیلات شعرى است , این اکابر بیرون از چنین پندارند …….

آن که صدر المتالهین در دامن گفتار بالا فرمود سخنى سخت استوار است , و آن را در نزد آن کس که وادى تحقیق را سپرى کرده است قدر و قیمت بسیار است . و گرامیتر از آن این که افاده فرموده :
((مبادا به بینش کوتاهت گمان برى که مقاصد و اصطلاحات و کلمات مرموز اکابر اهل عرفان , خالى از برهان و از قبیل گزافهاى تخمینى و تخیلات شعرى است , این اکابر بیرون از چنین پندارند . عدم تطبیق کلامشان بر قوانین صحیح برهانى و مقدمات حق حکمى , ناشى از قصور ناظران و قلت شعورشان به فهم کلمات آنان و ضعف احاطه ایشان بدان قوانین است , و گر نه مرتبه مکاشفه آنان در افاده یقین , فوق مرتبه براهین است . بلکه برهان در اشیایى که سبب دارند سبیل مشاهده است زیرا که سبب برهان ذى سبب است , و در نزد ارباب حکمت مقرر است که علم یقینى به امورى که سبب دارند حاصل نمى شود مگر از جهت علم به سبب آنها , پس چگونه روا بود که مقتضى برهان مخالف موجب مشاهده باشد ؟ و این که در کلام بعضى آمده است که اگر عارفان را به برهان تکذیب کنى , آنان تو را به مشاهده تکذیب مى کنند , معنى آن این است که اگر بدانچه اسم برهان بر آن نهادى آنان را تکذیب کنى یعنى این که نام برهان بر آن نهادى در حقیقت برهان نیست و گر نه برهان حقیقى مخالف شهود کشفى نیست .

منبع : قرآن و عرفان و برهان از هم جدایی ندارند

مقالات مرتبط

پاسخ‌ها

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *