امام رضا علیه السلام در آثار علامه ۱۰

امام رضا علیه السلام در آثار علامه

کدثبت علمی:۳۸۶-۶۱۰-۳۴۹۰۴۰۴۰۱۷-۱۶۳۵

حکمت احکام الهى

امام على بن موسى رضا علیه السلام در پاسخ به پرسشهاى محمد بن سنان ، چنین نوشت که : خداى تعالى قتل نفس را به جهت آن که اگر حلال مى گشت تباهى مردمان و نابودى و فساد تدبیر آنان را موجب مى شد، حرام فرمود.
و خداى تعالى عقوق والدین را حرام فرمود؛ چرا که در آن ، ناسپاسى خداى تعالى و والدین و کفر نعمت است و ابطال شکر و کمى و انقطاع نسل . از آن روى که در عقوق والدین ، ارج ننهادن به والدین و حق ناشناسى و قطع ارحام نهفته و نتیجه اش آن است که والدین به سبب آن که فرزند از احسان بدانان خوددارى مى نماید، از داشتن فرزند و تربیت آن اجتناب ورزند.
و خداوند، زنا را حرام فرمود به دلیل فسادى که در آن است و موجب قیل نفس و از میان رفتن نسبها مى شود و ترک تربیت کودکان و فساد میراثها و مفاسدى دیگر از این قبیل .
و خداوند عز و جل تهمت به زنان شوهر دار را حرام فرمود؛ زیرا باعث فساد نسبها مى شود و نفى ولد و تباهى میراثها و ترک تربیت کودکان و از میان رفتن معروف و گناهان کبیره اى که در آن است و علل دیگرى که موجب فساد مردمان است .
و خداوند خوردن مال یتیم را از روى ظلم و به ناحق باش ، حرام فرمود به علل بسیارى که فساد در پى دارد: اول آنکه چون کسى به ناحق مال یتیم را بخورد، در واقع بسیارى که فساد در پى دارد: اول آنکه چون کسى به ناحق مال یتیم را بخورد، در واقع در قتل او شرکت جسته است ؛ زیرا یتیم به خود متکى و بى نیاز نیست و کسى هم که چون والدینش امورش را بر عهده گیرد، موجود نیست . پس چون کسى مال او را بخورد، مانند این است که او را کشته است و به فقر و بى چیزى کشانده است . علاوه بر این خداوند این عمل را حرام کرده و برایش مجازات تعیین فرموده که مى فرماید: کسانى که مى ترسند کودکان ناتوان از آنها باقى مانده ، زیر دست مردم شوند؛ پس باید از خدا بترسند و سخن به اصلاح و درستى گویند و راه عدالت پویند. و نیز ابو جعفر علیه السلام فرمود: خداوند خوردن مال یتیم را دو عقوبت مقدر فرمود: عقوبتى در دنیا و عقوبتى دیگر در آخرت .
پس در تحریم مال یتیم ، بقاى یتیم و استقلالش مر خودش را باشد و آیندگان از آنچه بدو رسیده سالم مانند؛ از آن روى که خداوند عزوجل بر خوردن مال او عقوبت مقرر فرموده است ، و علاوه بر این ، خوردن مال یتیم سبب مى شود که چون او به سنى رسد که ستمى را که بر او شده دریابد، به انتقام بر خواهد خاست و کینه و عداوت و دشمنى حاکم گردد و در نتیجه ، به نابودى و تباهى رسند.
و خداوند، فرار از جهاد را حرام فرمود؛ زیرا به واسطه اش دین سست مى شود و پیامبر صلى الله علیه وآله و امامان عادل علیه السلام کوچک شمرده مى شوند و یارى آنان علیه دشمنان ترک مى گردد: و دیگر ستم و از میان برداشتن فساد را رد نموده اند، به عقوبت نمى رسند، و نیز دشمن بر مسلمانان جرى مى شود و قتل و غارت و ابطال حق خداى تعالى و فسادهاى دیگر لازم مى آید. و خداوند متعال ، تعرب بعد از هجرت را حرام فرمود؛ چه در آن ، رجوع از دین و یارى نکردن انبیا و حجج الهى – علیهم افضل الصلوات – است که این تباهى و فساد در خود دارد و ابطال و پایمال شدن حق هر ذى حقى را، نه آن که علت حرمت ، سکونت در بادیه باشد، و از این رو، چنانکه کسى به دین رهنمایى شود و بدان معرفت یابد، بر او جایز نیست که با اهل جهل و نادانى زندگى کند در حالى که ترس (بى ایمانى ) بر او مى رود؛ زیرا او از این خطر ایمن نیست که معرفت و علم خویش (دین ) را ترک کند و با اهل جهل در بى ایمانى بماند.
و سبب حرمت ربا، نهى خداى تعالى و فسادى است که در اموال پدید مى آید؛ زیرا چون انسان ، درهمى را به دو درهم بخرد، بهاى این درهم ، درهمى بیش نیست و مابقى باطل است . پس خرید و فروش ربا در هر حالى بر خریدار و فروشنده ، پلید و ناپسند است . از این رو، خداى تعالى ربا را به جهت فسادى که از اموال پدید مى آورد بر بندگان ممنوع ساخت ؛ همچنان که ممنوع ساخته است که اموال شخص سفیه را تا زمانى که بهبود نیافته بدو بدهند؛ چه خوف آن مى رود که آنرا تباه کند. پس این است علت آنکه خداوند تعالى ، ربا و فروختن درهمى به دو درهم را حرام فرموده است .
و سبب تحریم ربا پس از بینه ، کوچک شمردن حرام محرم است که ارتکاب این عمل پس از بیان ، و تحریم خداوند تعالى ، گناهى بزرگ باشد و این عمل را سبب جز کوچک شمردن حرام محرم نیست و کوچک شمردن همان و دخول در کفر نیز همان .
و سبب تحریم ربا در نسیه ، از میان رفتن معروف و تلف شدن اموال و مشتاق گشتن مردم به سود و ترک قرض (الحسنه ) و صنعتهاى معروق است و فساد و ظلم و تباهى اموال که در آن است .

 

منبع:فضایل و سیره چهارده معصوم در اثار علامه حسن زاده آملی

مقالات مرتبط

پاسخ‌ها

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *