باید دانست  که مراد از معقول آن امریست  که مورد ادراک  عقلى قرار گرفته است  , مثل تعقل و ادراک  حقیقت  انسان یا تعقل حقیقت  حیوان , لیکن حقیقتى که ادراک  عقلى تعلق به آن دارد معقول بالعرض است  نه معقول بالذات  , زیرا که معقول بالذات  آنست  که موجود به وجود عقلى باشد و وجودى غیر این وجود نداشته باشد چنانکه توضیح آن در فصل دیگر خواهد آمد . و در این مقام همینقدر باید دانست  که مراد از اتحاد عاقل به معقول بالعرض نیست  که اشیاى خارجه از عالم نفس و بیرون از صقع قوه عاقله مى باشند زیرا که هیچ عاقلى نمى گوید که جوهر عاقل با انسان و فلک و ملک  و حیوان که در خارج از نفس وجود دارند یکى مى باشند و این در نهایت  ظهور است  بلکه مراد اتحاد عاقل به چیزیست  که در صقع وجود نفس وجود دارد و اعتبار وجود و هستى او در خارج از عالم نفس نیست  و آن معقول بالذات  است.

منبع: اتحاد عاقل به معقول