کد ثبت علمی:۵۶۸-۶۱۰-۳۴۹۰۴۰۴۰۱۷-۱۸۱۷

دستورالعملى که سالک ربانى حاج میرزا جواد آقاى ملکى تبریزى به جناب آیه الله حاج شیخ محمد حسین کمپانى (رضوان الله تعالى علیه ) ارسال داشت چنین است :

بسم الله الرحمن الرحیم
فدایت شوم …
در باب اعراض از جد و جهد رسمیات و عدم وصول به واقعیات که مرقوم شده و از این مفلس استعلام مقدمه موصله فرموده اید بى رسمیت بنده حقیقت آنچه که براى سیر این عوالم یاد گرفته و بعضى نتائجش را مفصلا در خدمت شریف ابتدا خود صحبت کرده ایم و از کثرت شوق آن که با رفقاء در همه عوالم همرنگ بشویم ، اس و مخ آنچه از لوازم این سیر مى دانستم بى مضایقه عرضه داشتم . حالا هم اجمال آن را به طریه اى که یاد گرفته ام مجددا اظهار مى دارم :

طریق مطلوب را براى راه معرفت نفس گفتند: چون نفس انسانى تا از عالم مثال خود نگذشته به عالم عقلى نخواهد رسید، و تا به عالم عقلى نرسیده حقیقت معرفت حاصل نبود و به مطلوب نخواهد رسید، لذا به جهت اتمام این مقصود مرحوم مغفور جزاه الله عنا خیر جزاء المعلمین مى فرمود که :

باید انسان یک مقدار زیاده بر معمول تقلیل غذا و استراحت بکند تا جنبه حیوانیت کمتر، و روحانیت قوت بگیرد، و میزان آن را چنین فرمود: که انسان روز و شب زیاده از دو مرتبه غذا نخورد حتى تنقل مابین الغذائین نکند و ثانیا هر وقت غذا مى خورد باید یک ساعت بعد از گرسنگى بخورد، و آن قدر بخورد، که تمام سیر نشود، این در کم غذا. و اما کیفش ‍ باید غیر از آداب معروفه ، گوشت زیاد نخورد، به این معنى که هر شب و روز هر دو نخورد، و در هر هفته دو سه دفعه هر دو را یعنى هم روز و هم شب را ترک کند، و یکى هم اگر بتواند للتکلیف نخورد، و لا محاله آجیل خور نباشد و اگر احیانا وقتى نفسش زیاد مطالبه آجیل کرد استخاره کند. و اگر بتواند روزه هاى سه روز هر ماه را ترک نکند.
و اما تقلیل خواب مى فرماید شبانه روز شش ساعت بخوابد. و البته در حفظ لسان و مجانبت اهل غفلت اهتمام زیاد نماید. این ها در تقلیل حیوانیت کفایت مى کند.

و اما تقویت روحانیت : اولا دائما باید هم و حزن قلبى به جهت عدم وصول به مطلوب داشته باشد.
ثانیا: تا مى تواند ذکر و فکر را ترک نکند که این دو جناح سیر آسمان معرفت است و در ذکر عمده سفارش اذکار صبح و شام اهم آن ها که در اخبار ماثور است ، لا سیما متطهرا در حال ذکر به خواب رود.
و شب خیزى مى فرمودند زمستان ها سه ساعت ، تابستانها یک ساعت و نیم . و مى فرمودند که در سجده ذکر یونسیه یعنى در مداومت آن که شبانه روزى ترک نشود، هر چه زیادتر توانست کردن اثرش زیادتر، اقل اقل آن چهار صد مرتبه است خیلى اثرها دیده ام . بنده خود هم تجربه کرده ام چند نفر هم مدعى تجربه اند. یکى هم قرآن که خوانده مى شود به قصد هدیه حضرت ختمى مرتبت (صلى الله علیه و آله ) خوانده شود.
و اما فکر براى مبتدى مى فرمودند: در مرگ فکر بکن تا آن وقتى که از حالش مى فهمیدند که از مداومت این مراتب گیج شده فى الجمله استعدادى پیدا کرده آن وقت به عالم خیالش ملتفت مى کردند یا آنکه خود ملتفت مى شد چند روزى همه روز و شب فکر در این مى کند که بفهمد که هر چه خیال مى کند و مى بیند خودش است و از خودش خارج نیست . اگر این را ملکه مى کرد خودش را در عالم مثال مى دید یعنى حقیقت عالم مثالش را مى فهمید و این معنى را ملکه مى کرد.
آن وقت مى فرمودند که باید فکر را تغییر داد و همه صورت ها و موهومات را محو کرد و فکر در عدم کرد. و اگر انسان این را ملکه نماید لابد تجلى سلطان معرفت خواهد شد. یعنى تجلى حقیقت خود را به نورانیت و بى صورت و حد با کمال بهاء فائز آید، و اگر در حال جذبه ببیند بهتر است ، بعد از آن که راه ترقیات عوالم عالیه را پیدا کرد هر قدر سیر بکند اثرش را حاضر خواهد یافت .
و به جهت ترتیب این عوالم که باید انسان از این عوالم طبیعت اول ترقى به عالم مثال نماید، بعد به عالم ارواح و انوار حقیقه ، البته براهین علمیه را خودتان احضر هستید. عجب است که تصریحى به این مراتب در سجده دعاى شب نیمه شعبان که اوان وصول مراسله است شده است که مى فرماید: (( سجد لک سوادى و خیالى و بیاضى )) . اصل معرفت آن وقت است که هر سه فانى بشود که حقیقت سجده عبارت از فناء است که عند الفناء عن النفس به مراتب ها یحصل البقاء بالله رزقنا الله و جمیع اخواننا بحمد و اله الطاهرین .
بارى بنده فى الجمله از عوالم دعا گوئى اخوان الحمدلله بى بهره نیستم و دعاى وجود شریف و جمعى از اخوان را براى خود ورد شبانه قرار داده ام .
حد تکمیل فکر عالم مثال که بعد از آن وقت محو صورت است آن است که یا باید خود به خود ملتفت شده عیانا حقیقت مطلب را ببینید، یا آنقدر فکر بکند که از علمیت گذشته عیان بشود، آن وقت محو موهومات کرده در عدم فکر بکند تا این که از طرف حقیقت خودش تجلى بکند.
قطعه اى از نامه مرحوم حاج میرزا جواد آقا ملکى تبریزى به مرحوم حاج محمد حسین کمپانى .

منبع: آسمان معرفت ، ص ۱۰۷